Kẻ mạnh là kẻ giúp đỡ kẻ khác trên đôi vai của mình - Nêu suy nghĩ về câu nói của Nam Cao.
Đề bài
Cuộc đời luôn tồn tại những kẻ “cá lớn nuốt cá bé” , “mạnh
vì gạo, bạo vì tiền”. Song nhà văn Nam Cao lại quan niệm: “Kẻ mạnh không phảilà kẻ giẫm lên vai người khác để thỏa mãn lòng ích kỉ. Kẻ mạnh là kẻ giúp đỡ kẻkhác trên đôi vai của mình”. (Đời thừa – Nam Cao). Trình bày suy nghĩ của em về
câu nói trên.
Gợi ý:
Nội dung bài viết cần đảm bảo các
luận điểm chính sau:
- Giải thích, chứng minh vấn đề
- Giải thích các khái niệm: kẻ mạnh, kẻ giẫm lên vai kẻ
khác, kẻ giúp đỡ kẻ khác trên đôi vai mình…
- Giải thích toàn bộ vấn đề : cần làm rõ tại sao Nam Cao lại
quan niệm như thế? Từ đó thấy được ý nghĩa của câu nói: đề cao chủ nghĩa nhân
đạo, nhân cách cao thượng , đức hi sinh, tình yêu thương giữa con người vs con
người trong cuộc sống.
- Phân tích một số dẫn chứng trong thực tế và sách báo để
làm sáng tỏ vấn đề (dẫn chứng trong học tập, trong đời sống cộng đồng, trong
mối quan hệ giữa các quốc gia…)
- Bình luận vấn đề
-
Trình bày ý kiến , quan điểm về câu nói của Nam Cao: Đó
là triết lí nhân sinh cao đẹp mà Nam Cao tôn thờ. Cần thấy 2 mặt của vấn đề:
Mặt phủ định: kẻ mạnh không phải là kẻ giẫm lên vai kẻ khác để thỏa mãn lòng
ích kỉ và khẳng định kẻ mạnh chính là kẻ nâng đỡ người khác trên đôi vai mình
-
Nêu 1 số biểu hiện trái vs vấn đề được bàn:
+ Sống coi tọng vật chất, dùng sức mạnh vật chất để áp đảo,
lấn lướt chân lí theo triết lí “mạnh vì gạo, bạo vì tiền”.
+ Sống “giẫm lên vai người khác” để thỏa mãn lòng ích kỉ, vụ
lợi, tham vọng tầm thường , sẵn sàng chà đạp, hủy diệt đồng loại vì lợi ích cá
nhân “cá lớn nuốt cá bé”.
+ Sống chỉ biết cho bản thân, không quan tâm đến người khác,
“mạnh ai nấy sống”.
+ Sống ươn hèn, dựa dẫm, thiếu bản lĩnh, thiếu ý chí vươn
lên…
Đó là những thái độ cần phê phán
- Rút ra bài học cho bản thân
Rèn luyện để có kiến thức, có sức
khỏe, nhân cách tốt, có tấm lòng nhân ái, biết yêu thương, chia sẻ , giúp đỡ
người khác trong cuộc sống. Đó chính là cội nguồn của sức mạnh chân chính.
(Văn học và tuổi trẻ số 8 – 2009)
Bài làm cụ thể
Trong cuộc sống ai cũng mong muốn mình phải thật mạnh mẽ.
Thế nhưng không phải ai cũng biết định nghĩa thế nào là kẻ mạnh. Thường người
ta chỉ quan niệm rằng kẻ mạnh là kẻ đánh bại được nhiều người, là kẻ có uy
quyền áp đảo ngược được người khác, khiến người khác phải sợ hãi. Song thực tế
không phải như vậy. Kẻ mạnh là kẻ biết đặt lợi ích của mình , thậm chí hi sinh
cả bản thân . Như nhà văn Nam Cao quan niệm : “Kẻ mạnh không phải là kẻ giẫm
lên vai người khác để thỏa mãn lòng ích kỉ. Kẻ mạnh phải là kẻ giúp đỡ người
khác trên đôi vai của mình”.
“Kẻ mạnh” – 2 tiếng tưởng chừng rất đơn giản đó nhưng thực
sự không mấy ai hiểu được trọn vẹn ý sâu sắc của nó. Vậy thực sự kẻ mạnh là kẻ
mang trong mình phẩm chất gì? Làm thế nào để có thể trở thành kẻ mạnh trong
cuốc sống này?
Mạnh ở đây được hiểu theo nghĩa là mạnh mẽ. Kẻ mạnh ở đây
chính là con người mạnh mẽ, con người dám sống có bản lĩnh trước sự cám dỗ của
cuộc sống và thói ích kỉ của bản thân mình. Kẻ mạnh cũng là kẻ dám giữ gìn danh
dự , lương tâm của mình, không để nó vấy bẩn hay có chút tì vết nào. Hai tiếng
“kẻ mạnh” được Nam Cao đặt trong sự đối lập với quan niệm của nhiều người trong
cuộc sống như một sự đau đpns của nàh văn trước thực trạng suy thoái . Ở đó
người ta ghen ghét , cạnh khóe , đố kị nhau. Ở đó người người ta bán rẻ danh
dự, nhân phẩm của mình vĩ những mục đích tần thường. Trên hết người ta có thể
dùng mọi thủ đoạn để giành lấy quyền lực, tiền bạc, danh vọng – những thứ mà người
ta tin rằng sẽ mang lại sức mạnh.
Nhưng liệu sức mạnh có thể đến được từ việc đánh bại kẻ
khác, chà đạp kẻ khác vì những mục đích tham vọng tầm thường? Chắc chắn là
không. Bởi không 1 ai nhìn nhận một kẻ chiến thắng khi họ đánh bại đối thủ của
mình bằng thủ đoạn xấu. Kẻ chiến thằng chỉ có thể là kẻ vượt lên được chính bản
thân mình, vượt lên được những ham muốn nhỏ nhe ích kỉ của bản thân để giữ gìn
danh dự, lương tâm làm người của mình. Là con người chắc hẳn ai cũng có lúc để
cho những cám dỗ trong cuộc sống khiến mình phân vân như đứng trước ngã ba
đường. Nhưng kẻ mạnh là kẻ sẽ không để cho cám dỗ - phần xấu trong con người
mình điều khiên, sai khiến để đi vào con đường bất lương, con đường mà 1 khi đã
dấn thân vào thì không có đường để quay lại. Thực tế vẫn có những kẻ luôn tự
dối mình để lp liếm bản chất xấu xa, nhỏ nhen, ích kỉ. Và họ tìm mọi cách để
đánh bại kẻ thù bằng cách dùng những thủ ddaonj hèn hạ nhất để che đậy bản chất
yếu đuối của mình. Những con người như gậy thường dễ ngủ quên trên chiến thằng và bị đánh bại. Một khi đã
bị đánh bại họ sẽ bộc lộ bản chất yếu đuối của mình và không có đủ nghị lực
đứng dậy và bước tiếp. Do đó có thể khẳng định một cách chắc chắn rằng: “Kẻmạnh không phải là kẻ giẫm lên vai người khác để thỏa mãn lòng ích kỉ”. Trong
Chiến tranh thế giới lần 2, ta thấy cả 2 bên tham chiến ko ai là kẻ chiến
thằng. Bởi tất cả bọn chúng đều ra sức bóc lột thuộc địa vs những thủ đoạn tàn
ác phục vụ cho tham vọng đế vương của mình. Bởi “kẻ thắng” đã kết thúc chiến
tranh bằng 1 loạt thảm hoka nguyên tử cướp đi sinh mạng của ba vạn con người
xấu số vô tội và còn đe dọa cướp đi sinh mạng của rất nhiều người hôm nay.
Người chiến thằng duy nhất trong cuộc chiến đó chỉ có thể là nước Nga Xô viết
anh hùng, nhân dân Xô viết anh hùng. Nước Nga chiến thằng khi họ đã giải phóng
cho nhiều dân tộc bị áp bức bị áp bức, giúp đỡ vô tư cho các quốc gia trong
cảnh nô lệ. Nước Nga chiến thắng vì họ có những con người như Paven say mê toàn
tâm toàn ý phục vụ nhân dân, hi sinh bản thaann mình một cách nồng nhiệt lãng
mạn tất cả là vì sự nghiệp giải phóng dân tộc, giải phóng loài người. Do đó,
chính nước Nga, nhân dân Nga mời là “kẻ mạnh”, “kẻ giúp đỡ người khác trên đôi
vai của mình”.
Sức mạnh của con người chỉ có thể có được từ lòng nhân ái,
đức hi sinh trong cuộc sống. Giống như người đàn bà trong “Chiếc thuyền ngoài
xa” của Nguyễn Minh Châu – đó là con người mạnh mẽ, mạnh mẽ ko phải vì có thể
chịu đựng được tất cả đòn roi của chồng . Sức mạnh của con người đó thể hiện ở
lòng vị tha, sự nhân hậu, sẵn sàng hi sinh tất cả, chịu đựng tất cả vì con cái,
những đứa con trên thuyền quanh năm thiếu đói.
Nam Cao là 1 nhà văn thích triết lí và những triết lí của
ông mang 1 ý nghĩa nhân bản sâu sắc. Quan niệm này cũng vậy – 1 triết lí làm
người vô cùng đúng đắn được đưa ra từ 1 điều tưởng chừng như 1 nghịch lí cuộc
sống. Nó ko chỉ có ý nghĩa trong xã hội cũ mà còn có ý nghĩa đến tận hôm nay.
Như chúng ta đã biết, trong vòng xoáy của nền kinh tế thị trường, có ko ít
người vì lợi ích của bản thân mà chà đạp
lên lợi ích của người khác, chiếm đoạt những thứ ko phải của mình có khi bằng
những thủ đoạn vô cùng xấu xa hèn hạ. Hiểu được quan niệm của Nam Cao cũng đồng
nghĩa với ciệc ta thấy được sức mạnh của lòng nhân ái, từ đó phê phán 1 cách
nghiêm khắc lối sống ích kỉ. Đồng thời cần đề cao chủ nghĩa nhân đạo, nhân cách
cao thượng, dám hi sinh lợi ích bản thân cho người khác.
Tuy nhiên có 1 câu hỏi được đặt ra là: Vậy, những biểu hiện
nào của lối sống “Giẫm lên vai người khác” mà ta cần lên án? Tục ngữ có câu
“mạnh vì gạo, bạo vì tiền” , chỉ những kẻ sống coi trọng vật chất, dùng sức
mạnh vật chất để áp đảo lấn lướt công lí. Và thực tế trong cuộc sống hiện nay
có rất nhiều con người như vậy – những con người thích dùng tiền dể đoạt lấy
lợi ích cho mình. Đặc biệt vấn nạn chạy chọt đang trở thành 1 vấn đề đáng báo
động trong đời sống xã hội hiện nay. Người ta chạy từ những việc nhỏ như xin
biển số xe đẹp, xin ko bị giữ xe khi vi phạm Luật giao thông cho đến việc xin
điểm, xin việc…Dường như xã hội hiện nay đâu đâu cũng hiện lên chữ “ xin”. Xin
xỏ, hối lộ đang trở thành 1 căn bệnh thâm căn cố đễ rong con người Việt nam,
gây suy thoái nghiêm trọng đạo đức con người. Chúng ta càng ngày càng thấy
nhiều hành động đi ngược lại công lí : những kẻ tham ô hàng nghìn tỉ đồng ,
những kẻ lén lút xả nước thải công nghiệp xuống sông trong suốt nhiều năm liền.
…Chúng ta phê phán những kẻ dùng sức mạnh đồng tiền để lấn át công lí nhưng
cũng ko thể ko lên án những kẻ đang nắm trong tay “sức mạnh”, kẻ nắm cán cân
công lí nhưng lại phản bội trách nhiệm của mình mà xã hội giao phó.
Không chỉ có vậy, “giẫm lên vai người khác” còn có thể hiểu
là 1 lối sống vụ lợi, tham vọng tầm thường , sẵn sàng chà đạp, hủy diệt người
khác, “cá lớn nuốt cá bé”. Lịch sử đã từng chứng kiến những kẻ “tà đạo” vì muốn
phục vụ lợi ích giai cấp của chúng đã thiêu chết nhà văn vĩ đại Bruno – người
đã kiên cường bảo vệ thuyết Nhật tâm cho đến khi cả thân mình đỏ rực trong ngọn
lửa tàn bạo. Nhưng lịch sử cũng chứng kiến từ đây 1 cuộc cách mạng trong nhận
thức loài người. Và lịch sử đã lên án những kẻ vì mục đích hèn hạ của mình mà
tiêu diệt đồng loại , thiêu rụi chân lí. Trong xã hội ngày nay, ta vẫn còn phải
chứng kiến những hành động dã man mà tưởng chừng như chỉ có trong thời kì hoang
dại của loài người. Những kẻ khủng bố đang từng ngày gieo rắc tai họa khắp nơi
trên thế giới, đang lên tiếng thách thức tất cả chúng ta, chống lại cả nhân
loại. Rồi những vụ giết người vô cùng man rợ xuất hiện khắp nơi cảnh báo về sự
suy thoái mất hết nhân tính của con người.
Chưa thể dừng lại ở đó, chúng ta còn phải lên tiếng để phê
phán những con người chỉ biết sống cho bản thân mình ko quan tâm đến người
khác. Bởi chính việc “mạnh ai người nấy sống” chính là nguyên nhân dẫn tới lối
soonmgs vụ lợi, ích kỉ, chỉ biết đến mình, đặc biệt trong giới trẻ ngày nay.
Một số bạn trẻ dường như đã quên đi trách nhiệm cộng đồng của mình, suốt ngày
chỉ vùi đầu vào những trò chơi vô bổ, nhữngrang web đen trên mạng internet.
Nhưng điều đáng nói là nhân cách 1 số bạn trẻ đã bị ảnh hưởng bởi những hành vi
bạo lực trong game online dẫn tới nhiều vụ việc : cướp của, giết người, trộm
cắp…của học sinh. Đó là biểu hiện của 1 lối sống ươn hèn, thiếu bản lĩnh ,
thiếu ý chí vươn lên.
Thiết nghĩ quan niệm của nhà văn Nam Cao chính là cách sống
cần thiết cho mỗi chúng ta hiện nay.
Sức mạnh của lòng nhân ái ko chỉ đến vs những người cân ta
giúp đỡ. Nó còn đem đến cho chúng ta nhiều niềm vui hứng khở để bắt đầu 1 ngày
mới vs 1 sức mạnh mới để vươn lên 1 tầm vóc mới. Đó là cội nguồn sức mạnh chân
chính.
(Thái Mạnh Cường – Lớp 11A1 chuyên Phan Bội Châu – Vinh –
Nghệ An)
Văn học và tuổi trẻ số 5+6 - 2010
Nhận xét
Đăng nhận xét